Պատասխան. Ամսական կտրվածքով բյուջեի սպառման դեպքում բժշկական կազմակերպությունը հիվանդների հոսպիտալիզացումն իրականացնում է պլանային կարգով, հերթագրման եղանակով, բացառությամբ հետևյալ ծառայությունների`

- սոցիալական հատուկ կարևորություն ունեցող հիվանդությունները,

- շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունները,

- ծննդօգնություն,

- 0-7 տարեկան երեխաների բուժօգնություն,

- անհետաձգելի վիճակների բուժօգնություն:

(Հիմք` ՀՀ կառավարության 2006 թվականի փետրվարի 9-ի N 291-Ն որոշման, Հավելված N 4, կետ 2. )

Պատասխան. Պետական պատվերի շրջանակներում առանձնացվել են հետևյալ պարտադիր սկրինինգները.

- զարկերակային ճնշման չափում՝ հիպերտոնիայի վաղ հայտնաբերման նպատակով,

- դիաբետի կասկածի դեպքում գլյուկոմետրիայի իրականացում,

- կրծքագեղձի զննում՝ քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման նպատակով (մամոգրաֆիայի նշանակում` ըստ բժշկական ցուցման),

- Պապ քսուք՝ արգանդի վզիկի քաղցկեղի վաղ հայտնաբերման նպատակով,

- ժառանգական անամնեզում գլաուկոմա ունեցող 40 տարեկան և ավելի բարձր տարիքի անձանց տեսողության սրության որոշումը` գլաուկոմայի վաղ հայտնաբերման նպատակով,

- քաշի խանգարումների վաղ հայտնաբերման, ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման, վաղ հայտնաբերման նպատակով մարմնի զանգվածի ցուցանիշի որոշումը:

(Հիմք` ՀՀ առողջապահության նախարարի 2013թ,սեպտեմբերի 13-ի N 47-Ն հրամանի Հավելված 2, կետ 4.)

Պատասխան. Պետության կողմից երաշխավորված անվճար և արտոնյալ պայմաններով բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունք ունեցող բնակչության սոցիալապես անապահով ու առանձին (հատուկ) խմբերի ցանկը սահմանվել է Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման հավելված N 1-ով:

(Հիմք` ՀՀ կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման Հավելված 1)

1) անհետաձգելի բժշկական օգնություն.

2) Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված՝ շրջապատի համար վտանգ ներկայացնող հիվանդությունների բժշկական օգնություն.

3) հոգեկան և նարկոլոգիական հիվանդների բժշկական օգնություն.

4) նախազորակոչային և զորակոչային տարիքի անձանց բժշկական օգնություն և սպասարկում, այդ թվում՝ փորձաքննություն.

5) ծննդօգնություն.

6) արտահիվանդանոցային բժշկական օգնություն՝ բացառությամբ հետևյալ ծառայությունների՝

ա. մասնագիտացված ստոմատոլոգիական,

բ. արտահիվանդանոցային դժվարամատչելի ախտորոշիչ հետազոտություններ,

գ. մտավոր, հոգեկան (վարքագծային), լսողական, ֆիզիկական (շարժողական) և զարգացման այլ խանգարումներով երեխաների գնահատման և վերականգնողական բուժման,

դ. ախտորոշման ճշտման նպատակով լաբորատոր-գործիքային ախտորոշիչ հետազոտություններ նեղ մասնագիտացված կենտրոններում և շարունակական հսկողություն պահանջող և առանձին հիվանդությունների բուժման.

7) չարորակ հիվանդությունների բուժում.

8) հեմոդիալիզի և պերիտոնեալ դիալիզի անցկացման.

9) դատաբժշկական, դատահոգեբուժական, դատաթմրաբանական և թմրաբանական փորձաքննություն՝ իրավասու պետական մարմնի ուղեգրով լրացուցիչ բժշկական հետազոտություններ և ախտաբանաանատոմիական,

10) բժշկասոցիալական փորձաքննության ոլորտում իրավասու պետական մարմնի ուղեգրով լրացուցիչ բժշկական հետազոտություններ.

11) Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության ժամանակ, ինչպես նաև ծառայողական պարտականությունները կատարելիս զոհված (մահացած) զինծառայողների ընտանիքների անդամների բժշկական օգնություն և սպասարկում։

Պատասխան. Հերթագրված հիվանդների բուժման ժամանակացույցը (հերթը) կարող է փոփոխվել միայն հիվանդի առողջական վիճակից ելնելով, և հիվանդին կարող է արտահերթ բժշկական օգնություն տրամադրվել համապատասխան բժշկական ցուցումների առկայության դեպքում, որի մասին որոշումն ընդունվում է հանձնաժողովի կողմից` անհրաժեշտ մասնագետների ներգրավմամբ, ընդ որում, հանձնաժողովի որոշման մասին համապատասխան նշում է կատարվում հերթագրման մատյանում:

(Հիմք` ՀՀ կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման Հավելված 4, 7-րդ կետ)

Պատասխան . Յուրաքանչյուր բնակիչ, անկախ Հայաստանի Հարապետությունում իր պաշտոնական հաշվառման վայրից, իրավունք ունի ընտրելու իր մշտական բնակության վայրի մարզի վարչական սահմաններում, իսկ Երևան քաղաքի դեպքում՝ քաղաքի վարչական սահմաններում գործող ցանկացած ԱԱՊ հաստատությունում աշխատող ԱԱՊ բժիշկ։

Հիմք` 30.03.2006թ. ՀՀ Կառավարության թիվ 420-Ն որոշում

Պատասխան. ԱԱՊ բժիշկը չի գրանցում իրեն ընտրած և գրանցվելու նպատակով դիմող բնակչին, եթե`

1) լրացել է ԱԱՊ բժշկի կողմից սպասարկվող բնակիչների առավելագույն թույլատրելի թվաքանակները.

2) բնակչի ներկայացրած փաստաթղթերը չեն համապատասխանում սույն կարգով սահմանված պահանջներին.

3) եթե ԱԱՊ հաստատության և բնակչի մշտական բնակության վայրի միջև եղած հեռավորության պատճառով ԱԱՊ բժիշկը չի կարող մատուցել բժշկական օգնության հետևյալ ծառայությունները՝ տնային այցելություններ և հակահամաճարակային հսկողություն:

Հիմք` 30.03.2006թ. ՀՀ Կառավարության թիվ 420-Ն որոշում

Պատասխան .Այո:

Հիմք` 30.05.2019թ. ՀՀ Կառավարության թիվ 642-Ն որոշում

Պետպատվերի շրջանակներում փոխհատուցվում է միայն Առողջապահության նախարարի 2023 թվականի հունվարի 17-ի թիվ 171-Ա հրամանով հաստատված քիմիապրեպարատների ցանկում ընդգրկված դեղերի արժեքը՝ ոչ ավելի քան մեկ հիվանդի համար առաջին քիմիաթերապիայի սեանսից սկսած տարեկան 300.0 հազար դրամ՝ Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի N 318-Ն որոշման հավելված 1-ում նշված սոցիալապես անապահով ու առանձին (հատուկ) խմբերում ընդգրկված անձանց համար և 150.0 հազար դրամ՝ բնակչության մնացած խմբերի համար:

Հիվանդանոցային պայմաններում բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնող կազմակերպության ընդունարանի անհետաձգելի բուժօգնության բաժնում (Էմերջենսի) պացիենտի բժշկական օգնության և սպասարկման կազմակերպումն իրականացվում է համաձայն ՀՀ Առողջապահության նախարարի 18.10.2019թ. թիվ 44-Ն հրամանի հավելված 1-ով հաստատված ընթացակարգի:

Դեղատան աշխատակիցը չի տեսնում պացիենտի ախտորոշումը, այլ միայն պացիենտի տվյալները և դուրսգրված դեղաքանակը, ինչը նախկինում էլ արտացոլվում էր թղթային դեղատոմսի մեջ: Որևէ լրացուցիչ հետազոտություն և այլ տեղեկատվություն էլեկտրոնային դեղատոմսը չի պարունակում:

Անաշխատունակության թերթիկները տրամադրվում են «Ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստների մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված ժամանակավոր անաշխատունակության նպաստի իրավունք ունեցող անձանց(հիվանդության, պրոթեզավորման, առողջարանային բուժման, հղիության ու ծննդաբերության, ընտանիքի անդամի հիվանդության):

Հիմք` ՀՀ կառավարության 2011 թվականի հուլիսի 14-ի N 1024-Ն որոշման հավելված 5, կետ 5

Ամբուլատոր-պոլիկլինիկական օղակ, շտապ օգնության ծառայություններ, անհետաձգելի բուժօգնություն, հոգեբուժություն, տուբերկուլոզ, ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ, ինֆեկցիոն այլ հիվանդություններ, մանկաբարձագինեկոլոգիական բուժօգնություն, ուռուցքաբանություն, վերակենդանացման միջոցառումներ:

Հիմք` «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկաման մասին» ՀՀ օրենք 1996թ.

ՀՀ կառավարության 04.03.2004թ. թիվ 318-Ն որոշման Հավելված 5-ով հաստատված կարգի 2-րդ կետում ընդգրկված բնակչության սոցիալապես անապահով ու առանձին (հատուկ) խմբերի ցանկում ներառված անձինք, սոցիալական փաթեթի շահառուները, ինչպես նաև Առողջապահության նախարարի 2021 թվականի հուլիսի 15-ի թիվ 54-Ն հրամանով սահմանված սրտամկանի սուր ինֆարկտի անհետաձգելի վիրահատական բուժման ծառայությունների կազմակերպման հիմքերի առկայության դեպքերում բնակչության բոլոր խմբերը։

Հիվանդներին անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով դեղեր նշանակելիս հիմք է ընդունվում ամբուլատոր քարտում առկա ախտորոշումը կամ հիվանդանոցային կազմակերպության կողմից տրված հիվանդության պատմությունից գրված քաղվածքը (էպիկրիզը):

Հիմք` ՀՀ առողջապահության նախարարի 27.01.2005թ. N74-Ն հրաման

Երեխայի բժշկական հսկողության ամբուլատոր քարտ բացելու համար բնակիչը (երեխայի ծնողը) ԱԱՊ հաստատություն է ներկայացնում երեխայի անձը հաստատող փաստաթուղթ (անձնագիր կամ ծննդյան վկայական կամ ծնունդը հաստատող փաստաթուղթ):

Հիմք` 24.09.2008թ. N17-Ն հրաման

ՀՀ կառավարության 27.03.2014թ. թիվ 375-ն որոշման համաձայն` արտահիվանդանոցային պայմաններում իրականացվող առանձին հատուկ և դժվարամատչելի հետազոտությունների մասով գործում է համավճար:

Հիմք` ՀՀ կառավարության 27 մարտի 2014թ թիվ 375-ն որոշում

Ծառայության ընթացքում զոհված (մահացած) զինծառայողի ընտանիքի անդամները կարող են օգտվել անվճար բուժօգնությունից:

Հիմք` ՀՀ կառավարության 2013 թվականի հունիսի 25 թիվ 806-ն որոշում

Պետության կողմից երաշխավորված անվճար բժշկական օգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունք ունեցող բնակչության սոցիալապես անապահով ու առանձին (հատուկ) խմբերը հաստատված են ՀՀ կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի թիվ 318-Ն որոշման թիվ 1 հավելվածով:

Հիմք` ՀՀ կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի թիվ 318-Ն որոշմամբ հաստատված թիվ 1 հավելված

Ամբողջ բնակչության համար արտահիվանդանոցային բժշկական oգնությունը (բացառությամբ մասնագիտացված ստոմատոլոգիական բժշկական oգնության) իրականացվում է անվճար:

Հիմք` ՀՀ կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի թիվ 318-Ն որոշում

Պետության կողմից երաշխավորված անվճար և արտոնյալ պայմաններով բուժօգնություն և սպասարկում ստանալու իրավունք ունեն բնակչության սոցիալապես անապահով ու առանձին (հատուկ) խմբերի ցանկում ընդգրկված քաղաքացիները սահմանված ՀՀ կառավարության 04.03.2004թ. «Պետության կողմից երաշխավորված անվճար բուժօգնության և սպասարկման մասին» թիվ 318-Ն որոշման հավելված N 1-ով:

Հիմք` ՀՀ կառավարության 2004 թվականի մարտի 4-ի թիվ 318-Ն որոշմամբ հաստատված թիվ 1 հավելված

ՀՀ-ում գտնվող օտարերկրյա քաղաքացիների և քաղաքացիություն չունեցող անձինք իրավունք ունեն ստանալ բժշկական օգնություն և սպասարկում ՀՀ օրենսդրության, ինչպես նաև ՀՀ միջազգային պայմանագրերի համաձայն:

Հիմք` «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» ՀՀ օրենք:

Բժշկական օգնություն և սպասարկում իրականացնողները և ապօրինի բժշկական գործունեությամբ զբաղվող անձիք իրենց մեղքով մարդու առողջության հասցրած վնասի համար, ինչպես նաև մարդու առողջական վիճակի մասին տեղեկատվություններ հայտնելու դեպքում պատասխանատվություն են կրում ՀՀ օրենսդրությամբ սահմանված կարգով:

Հիմք` «Բնակչության բժշկական օգնության և սպասարկման մասին» ՀՀ օրենք:

Քաղաքացիների կողմից ստացված անանուն դիմումները և բողոքները քննարկման ենթակա չեն:

«ՀՀ կառավարության գործավարության կարգը հաստատելու մասին» 20.20.2002թ թիվ 890-ն որոշում:

Յուրաքանչյուր կին ունի հղիության արհեստական ընդհատման իրավունք:

Հիմք` ՀՀ ազգային ժողով ՀՕ-474-7,11 հունվար 2002թ.

Հղիության արհեստական ընդհատումը կնոջ ցանկությամբ (կամավոր) կատարվում է մինչև հղիության 12 շաբաթական ժամկետը: Հիմք` ՀՀ կառավարության 05.0 8.2004թ. N 1116-Ն որոշում:

Ոչ, խոսքը հետևյալ դեղերի մասին է`

•  անվճար կամ արտոնյալ պայմաններով տրվող,
• համակարգային ազդեցությամբ (ներքին ընդունման` դեղահաբ, օշարակ, դեղապատիճ և այլն, ինչպես նաև ներարկման դեղաձևեր) հակավարակային` հակաբակտերիային, հակասնկային, հակամիկոբակտերիային, հակավիրուսային դեղեր, իմունային շիճուկներ և իմունոգլոբուլիններ, պատվաստանյութեր, ինչպես նաև հորմոնային և միզոպրոստոլ պարունակող դեղեր:

Տեխնիկական խափանումների դեպքում բացթողումը կիրականացվի ժամանակավորապես թղթային տարբերակով: Տեխնիկական խնդիրը կարգավորելուց հետո այն մուտքագրվում է համակարգ` վերջինիս հասանելիությունը վերականգնվելուց հետո նույն օրվա ընթացքում։ Բացի այդ, դեղատանը դեղերի պահպանման, հատուկ ջերմային ռեժիմի ապահովման համար, ինչպես նաև հարկային կտրոնների տրամադրման համար նույնպես անհրաժեշտ է հոսանքի այլընտրանքային աղբյուրների առկայություն, ուստի դեղատունն իր գործունեությունն իրականացնելու համար պետք է ապահովված լինի էլեկտրաէներգիայով:

Պացիենտը իրավասու է գնել մասնակի կամ ընդհանրապես չգնել դեղատոմսով դուրս գրված դեղը. ժամկետի ավարտին դեղատոմսը կչեղարկվի, սակայն նման հարց չպետք է առաջանա, քանի որ եթե բժիշկը ցուցումով նշանակել է 10 օրվա դեղ, ապա այն պետք է ընդունել պատշաճ: Հակաբիոտիկների դեպքում, օրինակ, հակաբիոտիկների նկատմամբ դեղակայուն ձևերն առաջանում են անհարկի օգտագործման և նշանակված չափաքանակը խախտելու պատճառով:

Ցանկացած դեղատուն պետք է միացված լինի «Արմեդ» համակարգում և ունենա հնարավորություն վաճառելու բոլոր տեսակի դեղատոմսերով դուրս գրվող դեղերը:

Քաղաքացիները կարող են մոտենալ ցանկացած դեղատուն, ներկայացնել անձը հաստատող որևէ փաստաթուղթ`

•  անձնագիր, նույնականացման քարտ
•  կամ հանրային ծառայության համարանիշ (սոցքարտ):

Դեղատան աշխատակիցը, մուտք գործելով համակարգ, տեսնում է բժշկի կողմից դուրս գրված էլեկտրոնային դեղատոմսը, դեղի անվանումը, քանակը, և բաց է թողնում համակարգից: Քաղաքացին, ելնելով իր ֆինանսական միջոցներից, կարող է նաև բուժման ամբողջ կուրսի համար անհրաժեշտ քանակը ձեռք բերել մասնակի:

Տվյալ որոշումը չի սահմանափակում այն դեղերի ձեռքբերումը, որոնք անհետաձգելի կամ սիմպտոմոտիկ բուժման համար են: Այսինքն` էլեկտրոնային դեղատոմսով դուրս գրվող դեղերը բացառապես ախտորոշումից, անհրաժեշտ հետազոտությունից հետո նշանակվող դեղերն են:

Օրինակ` բրոնխիտի կամ տոնզիլիտի դեպքում հակաբիոտիկները նշանակվում են միայն հետազոտությունից հետո, երբ բժիշկը համոզվում է, որ տվյալ ախտորոշումը բակտերիալ է, այլ ոչ վիրուսային, և նշանակում է հակաբիոտիկ:

Դեղատոմսն ուժի  մեջ է միանվագ բացթողման դեղի դեղատոմսի դեպքում` 30 օր, իսկ բազմակի բացթողման դեղի դեղատոմսի դեպքում` 180 օր:

Անժամկետ որևէ դեղատոմս դուրս չի գրվում, քանի որ ցանկացած հիվանդություն` սուր, քրոնիկ, թե քրոնիկի սրացում, պետք է հսկվի բժշկի կողմից և սահմանվի դինամիկ հսկողություն: Կան հիվանդություններ, որոնց դեպքում նշանակվում է երկարաժամկետ դեղորայք և կարող է միանգամից 180 օրվա համար դուրս գրվել բազմակի բացթողման դեղի դեղատոմսով:  Բժիշկը կարող է  նշանակել դեղ` 180 օրվա համար, բայց դուրս գրել 30 օրը մեկ, որպեսզի իրականացվի պացիենտի առողջական վիճակի դինամիկ հսկողություն:

Էլեկտրոնային դեղատոմսը ներդնելուց հետո բուժման պրոցեսի մեջ ոչինչ չի փոխվում:

Առողջության առաջնային պահպանման օղակում բժշկի խորհրդատվությունն անվճար է: Եթե բժիշկը նշանակում է հետազոտություններ և այց` ամիսը մեկ կամ վեց ամիսը մեկ, ապա դա պետք է ապահովվի:

Իսկ եթե առկա է նեղ մասնագետի խորհրդատվության կարիք, ապա վերջինս կարող է դուրս գրել դեղատոմսը 6 ամիս ժամկետով կամ տալ  խորհրդատվության թերթիկ, որում նշված դեղն էլեկտրոնային եղանակով ամեն ամիս դուրս է գրում տեղամասային թերապևտը:

Բժիշկ-հիվանդ հարաբերությունները պետք է հստակ սահմանվեն և ցանկացած նշանակում պետք է կատարվի` կլինի դա հետազոտություն, թե դեղորայքային բուժում:

Առցանց դեղատներից գնումները կիրականացվեն այնպես, ինչպես ներկայումս. նշվում են անձնական տվյալները, համակարգում ստուգվում է դեղատոմսի առկայությունը, դեղագետն  ակտիվացնում է դեղատոմսը և  դուրս գրում առաքվող դեղը:

Պացիենտը կամ նրա կողմից լիազորված անձը (պացիենտի կողմից տրված գրավոր համաձայնություն) կարող է դիմել դեղատուն և ստանալ դեղն` առանց ավելորդ թղթաբանության:

Այն պացիենտները, որոնք արդեն իսկ ունեն լիազորված անձ և վերջինս շարունակելու է մնալ լիազորված անձ, բժիշկը նրա անունը մուտք է անում էլեկտրոնային համակարգ։

Խնդիրներ չպետք է առաջանան այն պատճառով, քանի որ նույն դեղատոմսերը բժիշկը կարող է դուրս գրել երկարաժամկետ: Դեղատոմսը կարող է դուրս գրել ինչպես տվյալ հետազոտությունը և դեղը նշանակած նեղ մասնագետը, այնպես էլ խորհրդատվության թերթիկով` տեղամասային բժշկի կողմից: Պացիենտի հսկողությունն այդ դեպքում իրականացնում է ինչպես նեղ մասնագետը, այնպես էլ իր բժիշկը:

Պոլիկլինիկաների հերթերը կառավարվում են էլեկտրոնային համակարգով: Այս պահին Երևանի բոլոր պոլիկլինիկաներն ունեն առցանց հերթագրման եղանակ` հավելվածի միջոցով, ինչպես նաև քաղաքացիները կարող են նախապես զանգահարել մատենավարման բաժին, հերթագրվել, և նշված ժամին դիմել: Այս պահին աշխատանքներ են տարվում մարզային պոլիկլինիկաների հետ, որպեսզի նրանք նույնպես կազմակերպեն առցանց հերթագրումը, ինչը կբերի նաև հերթերի կառավարմանը:

Ցանկացած քրոնիկ հիվանդություն պահանջում է դինամիկ հոսկողություն և քրոնիկ հիվանդության դեպքում նույնպես ժամանակ առ ժամանակ թե՛ բժշկի խորհրդատվություն, թե՛ հետազոտություն է պահանջվում, ուստի, առանց պացիենտին զննելու, դեղերի դուրսգրումը թույլատրելի չէ: Բացի այդ, կա նաև երկարատև դեղատոմսի ձևաչափ, որի դեպքում դեղը դուրս է գրվում միանգամից 180 օրվա համար:

Անվճար և արտոնյալ պայմաններով դեղեր ձեռք բերելու իրավունք ունեցող բնակչության սոցիալական խմբերի և հիվանդությունների ցանկը հաստատվել է ՀՀ կառավարության 2019 թվականի մայիսի 30-ի N 642-Ն որոշմամբ: